Wie in Valkenburg voor de Hervormde kerk staat, ziet links daarvan een ommuurd stuk grond, met een paar berken, verwaarloosd gras en wat paden van schelpgruis. Her en der liggen nog wat patatbakjes en plastic koffiebekers. In die muur, die dringend aan restauratie toe is, zit aan de zijde van de Kruisweg een modern hek, met een modern slot. Direct links van de kerk wordt het stuk grond ook afgesloten door een modern hekje, zo hoog dat zelfs een 74-jarige er met gemak overheen stapt. Desalniettemin ook in dit hekje een slot.
 |
| Anno 2010 Anno 2014 |
Dit stuk verwaarloosde grond is de oude begraafplaats van Valkenburg.
Het karakteristieke hek, passend bij een oude begraafplaats, moest ook geruimd worden.
Het karakteristieke hek, passend bij een oude begraafplaats, moest ook geruimd worden.
In vroeger tijden werden de Valkenburgse doden in en rondom de kerk begraven. De welgestelden in de kerk, de armen eromheen.
Het begraven in de kerk wordt in 1829 verboden met als gevolg, dat de gemeente grond aankoopt van de Hervormde Gemeente in verband met de aanleg van de burgerlijke begraafplaats rondom de kerk. In de praktijk betekent het, dat de begraafplaats rondom de kerk voortaan niet langer een kerkelijke, maar een burgerlijke begraafplaats is.
Het begraven in de kerk wordt in 1829 verboden met als gevolg, dat de gemeente grond aankoopt van de Hervormde Gemeente in verband met de aanleg van de burgerlijke begraafplaats rondom de kerk. In de praktijk betekent het, dat de begraafplaats rondom de kerk voortaan niet langer een kerkelijke, maar een burgerlijke begraafplaats is.
Vanaf 1829 wordt het register der graven en begraven lijken dan ook door de gemeente bijgehouden.
Wie dit register bekijkt, zal zich verbazen over het enorme aantal Valkenburgers dat daar begraven lag.
Wie dit register bekijkt, zal zich verbazen over het enorme aantal Valkenburgers dat daar begraven lag.
We vinden er gehele geslachten Bol, Binnendijk, van Duijkeren, van Egmond, van der Nagel, Oosterlee, Ouwersloot en vele andere.
Al voor 1940 is er op de begraafplaats eigenlijk geen plaats meer en daarom wordt er buiten de bebouwde kom een nieuwe Algemene Begraafplaats aangelegd, die in juni 1942 in gebruik wordt genomen.
Een van de laatsten die op de oude begraafplaats wordt begraven is Hendrik van der Nagel (1853-1942). Daarna vindt er nog maar een enkele begrafenis plaats. In 1952 wordt Angenietje Haasbroek, weduwe van Tijmen Ouwersloot er nog begraven.
De definitief laatste begrafenis op het Oude Graf vindt plaats op 29 juli 1960 als Anna Elizabeth Peters, weduwe van Nicolaas van Duikeren wordt begraven. Heel oude Valkenburgers kenden haar niet alleen als Betje van Duikeren, maar ook als Bet Koek. Die bijnaam Koek had ze te danken aan het feit dat ze als dienstbode bij ds. Koek had gewerkt. Ds. J. Koek was van 1899 tot 1921 predikant in Valkenburg.
Nicolaas en Betje van Duikeren woonden aan het Kerkplein, hoek Broekweg. De straat werd later omgedoopt tot Castelweg en na de sloop van het pand werd het Castellumplein.
Aan het onderhoud van deze oude begraafplaats werd bitter weinig aandacht besteed. Al in de zestiger jaren maakte het een verwaarloosde indruk en het is dus geen wonder dat de gemeenteraad van Valkenburg in het begin van de 21e eeuw besloot, dat er iets moest gebeuren.
In 2004 verschijnt er een plan Centrumgebied Valkenburg - herinrichting openbare ruimte.
De bedoelingen zijn goed, want we lezen: De oude begraafplaats wordt voorzien van grintpaden en scheefgezakte graven kunnen in overleg met gemeente c.q. erven worden opgeknapt.
Waarom dit plan niet wordt uitgevoerd, heeft nog niemand mij goed kunnen uitleggen. In plaats van opknappen gaat men over tot volledig ruimen. Omdat men in Valkenburg altijd al bijzonder weinig respect toonde voor het historisch en culturele verleden van het dorp, zal het financiële aspect wel de hoofdrol hebben gespeeld, hoewel ik mij slecht kan voorstellen dat het geheel ruimen nu zo veel voordeliger geweest zal zijn. De kosten zijn in ieder geval veel hoger uitgepakt dan het gemeentebestuur geraamd had, omdat er veel meer mensen begraven lagen dan men dacht.
Toen ik her en der op Valkenburg eens informeerde wat er met de stoffelijke overblijfselen van de overledenen was gebeurd, bleek eens te meer dat men zich om het verleden in Valkenburg erg weinig bekommert. Het merendeel van de antwoorden luidde: die zijn herbegraven op het nieuwe graf.
De gemeente Katwijk liet mij echter weten dat de restanten in twee kelders op dezelfde oude begraafplaats zijn begraven. Enkele Valkenburgers die het ruimen van nabij gevolgd hebben, wisten te vertellen dat er geen sprake is van kelders, maar dat er een knekelput in een hoek van de begraafplaats ligt.
Welnu, in een hoek zijn inderdaad twee tegels te vinden, waaronder de restanten van honderden Valkenburgers zijn herbegraven. Je moet het wel weten want er is niets wat daar op wijst. Wie die hoek bekijkt en de twee tegels ziet, zal eerder veronderstellen dat daaronder misschien een put ligt voor de afvoer van de toiletten van de daaraan grenzende kerkzaal.
Duidelijk gezegd: zoals het er nu uitziet getuigt een en ander van ontzettend weinig respect voor de overledenen en de geschiedenis van Valkenburg.
Zowel in Rijnsburg als Valkenburg wordt geklaagd over het feit dat het gemeentebestuur van Katwijk zich bijzonder weinig gelegen laat liggen aan de belangen van beide dorpen en net als bij de biggen ligt de kleinste en zwakste "aan de laatste tet".
Wie de oude begraafplaats in Valkenburg bezoekt, zal ook van mening zijn dat de gemeente Katwijk het dorp Valkenburg gewoon laat verpauperen.
Nicolaas en Betje van Duikeren woonden aan het Kerkplein, hoek Broekweg. De straat werd later omgedoopt tot Castelweg en na de sloop van het pand werd het Castellumplein.
 |
| Woning van Nicolaas en Betje van Duikeren |
Aan het onderhoud van deze oude begraafplaats werd bitter weinig aandacht besteed. Al in de zestiger jaren maakte het een verwaarloosde indruk en het is dus geen wonder dat de gemeenteraad van Valkenburg in het begin van de 21e eeuw besloot, dat er iets moest gebeuren.
1955 1966
In 2004 verschijnt er een plan Centrumgebied Valkenburg - herinrichting openbare ruimte.
De bedoelingen zijn goed, want we lezen: De oude begraafplaats wordt voorzien van grintpaden en scheefgezakte graven kunnen in overleg met gemeente c.q. erven worden opgeknapt.
Waarom dit plan niet wordt uitgevoerd, heeft nog niemand mij goed kunnen uitleggen. In plaats van opknappen gaat men over tot volledig ruimen. Omdat men in Valkenburg altijd al bijzonder weinig respect toonde voor het historisch en culturele verleden van het dorp, zal het financiële aspect wel de hoofdrol hebben gespeeld, hoewel ik mij slecht kan voorstellen dat het geheel ruimen nu zo veel voordeliger geweest zal zijn. De kosten zijn in ieder geval veel hoger uitgepakt dan het gemeentebestuur geraamd had, omdat er veel meer mensen begraven lagen dan men dacht.
Toen ik her en der op Valkenburg eens informeerde wat er met de stoffelijke overblijfselen van de overledenen was gebeurd, bleek eens te meer dat men zich om het verleden in Valkenburg erg weinig bekommert. Het merendeel van de antwoorden luidde: die zijn herbegraven op het nieuwe graf.
De gemeente Katwijk liet mij echter weten dat de restanten in twee kelders op dezelfde oude begraafplaats zijn begraven. Enkele Valkenburgers die het ruimen van nabij gevolgd hebben, wisten te vertellen dat er geen sprake is van kelders, maar dat er een knekelput in een hoek van de begraafplaats ligt.
"Voor altijd in onze herinnering"
Welnu, in een hoek zijn inderdaad twee tegels te vinden, waaronder de restanten van honderden Valkenburgers zijn herbegraven. Je moet het wel weten want er is niets wat daar op wijst. Wie die hoek bekijkt en de twee tegels ziet, zal eerder veronderstellen dat daaronder misschien een put ligt voor de afvoer van de toiletten van de daaraan grenzende kerkzaal.
Duidelijk gezegd: zoals het er nu uitziet getuigt een en ander van ontzettend weinig respect voor de overledenen en de geschiedenis van Valkenburg.
Zowel in Rijnsburg als Valkenburg wordt geklaagd over het feit dat het gemeentebestuur van Katwijk zich bijzonder weinig gelegen laat liggen aan de belangen van beide dorpen en net als bij de biggen ligt de kleinste en zwakste "aan de laatste tet".
Wie de oude begraafplaats in Valkenburg bezoekt, zal ook van mening zijn dat de gemeente Katwijk het dorp Valkenburg gewoon laat verpauperen.
Wordt het niet hoog tijd dat de gemeente Katwijk eens wat meer respect toont voor dit historische stukje Valkenburg en overgaat tot het plaatsen van een passend gedenkteken, zoals besloten is in de beleidsnota "Begraven in Katwijk" van 24 mei 2011?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten