Welgelegen 3

In 1926 liet burgemeester Lotsy zijn villa Welgelegen bij opbod en afslag veilen.
Bij het bieden is de Valkenburger Cornelis Barnhoorn de hoogste bieder. Niet met de bedoeling de villa werkelijk te kopen, maar in de hoop de inzetpremie, het zogenaamde plokgeld te kunnen incasseren. Helaas voor Cornelis is er bij de afslag geen hogere bieder en dus blijft hij aan Welgelegen "hangen".
Zelf blijft  Cornelis Barnhoorn wonen op de boerderij aan de Hoofdstraat.



Boerderij van Cornelis Barnhoorn aan de Hoofdstraat in de zestiger jaren



Aanvankelijk heeft Barnhoorn de villa gebruikt als opslagplaats voor hoofdzakelijk bloembollen, later heeft  hij het pand met zijn 15 kamers door de gebroeders Joop en Wim Oosterlee in vier delen laten splitsen en vertimmeren zodat het door meerdere gezinnen bewoond kon worden. 

Aan de noordzijde werd een buitentrap naar de bovenverdieping getimmerd. 
In 1930 is de Valkenburgse school te klein geworden en wordt er zelfs tijdelijk een schoolklas in Welgelegen ondergebracht.

Op de villa vestigen zich ook twee van Barnhoorns zonen: Gerrit (1907-1983), getrouwd in 1932  en Arie (1910-1968), getrouwd in 1941.
 Na de dood van Cornelis Barnhoorn (1945) staat het pand op naam  van Gerrit Barnhoorn. 




Welgelegen omstreeks 1930

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw zou voor Welgelegen de naam Welbevolkt wellicht beter geweest zijn. Behalve Gerrit met elf kinderen en Arie met zeven kinderen, woonden er ook nog de families Schoneveld en later Van den Eijkel.
Eén van de dochters van Arie Barnhoorn, Caty,  schrijft hierover:
Wij woonden aan de zuidzijde, de huidige ingang was ook de onze. Een serre aan de Rijnkant was er al, maar deze is in de jaren 70 vergroot naar de zuidzijde. We hadden beneden de keuken; dat was eigenlijk een onderdeel van de oorspronkelijke en huidige gang.  Naast de grote centrale trap was het daarom afgetimmerd.  We hadden een grote kamer met serre waar we meestal huisden en waar in een deel ervan mijn ouders sliepen. Aan de zuidwest-kant was een huiskamer. De trap in ons gedeelte naar boven was stijl en leidde naar 1 grote ruimte boven. Die is er niet meer, maar liep vanuit de gang (onze keuken) in westelijke richting naar boven; ik weet nog dat hij erg stijl was!
Er kwamen 7 kinderen; we sliepen met ons 7-en op een grote kamer boven. Vanwege het slaapruimtegebrek kochten mijn ouders het pand Hoofdstraat 100, naast garage Poot.


Tegen die tijd is al een groot deel van het dorp op het elektriciteitsnet aangesloten, maar Welgelegen is daarvan dan nog verstoken. Het duurt nota bene tot 1957 alvorens men op de villa de gasverlichting kan vervangen door gloeilampen.

Vanaf een afstandje gezien lijkt het heel aardig om op de villa te wonen, maar de woonomstandigheden van de bewoners is soms miserabeler dan van de bewoners in het dorp:
We hadden een plee; daarvan legde je het deksel even opzij als je het gebruikte. Een emmertje water stond altijd paraat; doch de luchtjes konden natuurlijk makkelijk opstijgen. Mijn vader leegde 1 of 2 maal per jaar de beerput.  Dat was mest voor op het land rondom de villa. Hij had daarvoor een juk op zijn schouders waaraan 2 emmers hingen. Dat hokje (de plee) dat aan de zuidzijde aangebouwd was, is later afgebroken.

We hadden gaslampen, kaarsen en misschien ook wel olielampen; we hadden geen elektriciteit ; dat betekent dus ook geen stofzuiger en geen wasmachine. De kleden werden opgerold en geklopt; daarvoor was er een kloppaal in de tuin en  de vloeren werden geveegd. Voor de wekelijkse wasbeurt werd een teil in de keuken gezet en werd er warm water gekookt .. daarin werden alle kinderen gewassen.

Welgelegen 1942
Gerrit Barnhoorn, de eigenaar van Welgelegen, behoorde in de vijftiger jaren tot de notabelen van het dorp. Hij zat o.a. in het bestuur van de Christelijke School, in de Raad van Toezicht van de Boerenleenbank, in de Kerkenraad van de Gereformeerde Kerk en in het bestuur van de Anti-Revolutionaire Kiesvereniging. Dat nam echter niet weg, dat er op Welgelegen hard gewerkt moest worden.
Gerrit was boer-tuinder en bezat een aantal koeien, die 's winters in een stal achter de villa stonden en 's zomers in het weiland in het Joght. Dan moest Gerrit ook voor dag en dauw op zijn fiets met een aanhangkarretje over een hobbelig laantje het Joght in om de koeien te melken en 's avonds nog een keer. Dat aanhangertje was met volle melkbussen veel te zwaar beladen en dus gebeurde het meerde malen dat er een as brak. 


Die melk werd door zijn vrouw o.a. verwerkt tot boerenkaas, die je op de villa kon kopen. In de tijd voor kerst verkocht Gerrit ook wel konijnen en gevogelte.



Aan het onderhoud van de villa werd nauwelijks aandacht besteed en geleidelijk verviel het gehele gebouw.


Geref. Kerk gebouwd op grond van Welgelegen

Gelukkig voor Gerrit groeide Valkenburg snel en had de gemeente bouwgrond nodig die men onder andere verkreeg door van Barnhoorn grond rond de villa te kopen. Reeds eerder had Barnhoorn een perceel verkocht voor de bouw van de Gereformeerde Kerk aan de Hoofdstraat.




Rond 1960 is de woningnood over het hoogtepunt heen. De Marinus Poststraat is gebouwd en enkele bewoners van Welgelegen verhuizen naar huizen met elektriciteit en douches!
In een van de vertrekken op de bovenverdieping krijgt tandarts Van Veen praktijkruimte, tot Barnhoorn in 1967 de villa kan verkopen aan wijnhandelaar De Bruijn.
De tandarts moet noodgedwongen een paar maanden zijn praktijk in Valkenburg stilleggen, maar kan van de gemeente een noodgebouwtje aan Achterweg huren, zodat hij in juni 1967 zijn praktijk weer kan hervatten. 

Nieuw Welgelegen

Barnhoorn kan dan aan de Achterweg een moderne bungalow laten bouwen: Nieuw Welgelegen.











Het invoeren van een reactie hieronder is voor de meeste mensen vrijwel onmogelijk.
Er wordt naar een oplossing gezocht.
Reacties kunt u daarom ook sturen naar vandernagel@home.nl 
Relevante opmerkingen of aanvullingen zal ik dan zelf hieronder plaatsen.

2 opmerkingen:

  1. Het invoeren van een reactie hier is voor de meeste mensen helaas vrijwel onmogelijk. Er wordt naar een oplossing gezocht.
    Reacties kunnen daarom beter direct worden gestuurd naar vandernagel@home.nl

    Van een van de bewoners van de villa kreeg ik de volgende reactie:

    "Dank voor het historische verhaal. Altijd een bijzondere woonstede geweest. Mijn ouders Johannes M. Schoneveld en Anna Moman) woonden als 'onderhuurder' van 1943 - 1958 in een gedeelte, t.w. een entree onder de toren met een plee van beton en afgedekt met planken en houten deksel. En.... met een emmerwater ernaast. Het riool kwam rechtstreeks op de Rijn uit. Ook een (woon)keuken met schouw en koud stromend water. Geen electra. Met een lucifer werd het gaskousje in de lamp aangestoken. Aan de Rijn een serre en nog een inpandige kamer. Warm water werd in een schuurtje (naast de veestal) met houtvuur verkregen. Vuile vlekken verdwenen met groene zeep en soda. Er stond ook een hooiberg, varkens en kippen werden door Gerrit Barnhoorn gehouden. In het najaar bracht Postmus met een boot pulp als veevoer.
    Mooie tijd met hardwerkende ouders, waarvoor ik (evenals broers en zussen) dankbaar ben.
    Jan Schoneveld JMzn "

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat een leuke verzameling teksten en foto's over Villa Welgelegen! Ik heb nieuwe feiten gelezen en nieuwe foto's gezien.
    Een stukje van mijn jeugd kwam boven; ik ben er geboren en heb er tot mijn 8-ste jaar gewoond!
    Inmiddels heb ik je Blog aanbevolen bij mijn nichten en neven Barnhoorn !

    Caty van Venetien-Barnhoorn

    BeantwoordenVerwijderen